1. De aanpak van LGN werkt!
Lijst Groen Noordenveld is opgericht in november 2009, is niet gebonden aan een landelijke politieke partij en kan zich volledig richten op het gemeentelijk beleid. De uitgangspunten waarmee LGN zich onderscheidt van andere politieke partijen zijn:
- Inzet voor daadwerkelijke samenwerking met inwoners: participatie
- Behoud van onze prachtige natuur, landschappen, en karakteristieke plekken in onze dorpen: duurzaam
- Verantwoord en transparant omgaan met gemeenschapsgeld, want dat wordt opgebracht door inwoners en bedrijven in Noordenveld.
In de afgelopen jaren heeft LGN veel voorstellen gedaan voor een aanpak die rekening houdt met inwoners, landschap en betaalbaarheid. Als de voorstellen zijn aangenomen, zien we dat ze werken.
2. Een greep uit wat is bereikt
Woningbouw binnen de dorpen
Inbreidingslocaties voor woningbouw, dat is woningbouw binnen de dorpen, is tot stand gekomen op verschillende plekken in Roden (Boskamp, De Helte, Scheepstrastraat, Raadhuisstraat, bedrijfswoningen Haarveld) en start binnenkort aan de Nieuweweg en Kanaalstraat. In Peize zijn aan de Westerd en bij het Zuivelplein (bedrijfs)woningen gekomen. In Nieuw-Roden is de meester De Vriesschool verbouwd tot wooneenheden en kan de bouw op de hoek Beukenlaan/Dorpsstraat beginnen. Dit zijn meestal kleinere betaalbare woningen voor 1 of 2 persoonshuishoudens waaraan grote behoefte is. Als mensen daarheen kunnen verhuizen, komen grotere woningen voor gezinnen vrij (doorstroming). Woningbouw op locaties met een bestaande bouwbestemming dient voortvarend te worden opgepakt om kleinschalig betaalbare woningen mogelijk te maken. In Noordenveld zijn er al zo’n 20 locaties in voorbereiding.
Noordenveldwerker
Het idee voor de Noordenveldwerker die bij mensen thuis overlegt over de noodzakelijk hulp en zorg vanuit de gemeente, is door LGN ooit geïntroduceerd in onze gemeente. Inmiddels maken veel mensen hiervan naar tevredenheid gebruik en blijven anders dan in veel andere gemeenten, de kosten voor hulp en zorg ook redelijk beheersbaar.
Goede ondersteuning bij de zorgvraag
Tevens is op basis van een raadsvoorstel van LGN “Goede ondersteuning bij de zorgvraag is het halve werk”, de hulp- en zorgverlening van de gemeente verder verbeterd. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) bepaalt dat gemeenten cliëntondersteuning moeten bieden en de kosten vergoeden: “informatie, advies en algemene ondersteuning die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, preventieve zorg, zorg, jeugdhulp, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen." Zoals dat in beleidstermen heet: “het versterken van de eigen regie van inwoners met een hulpvraag”. Met het voorstel is er sinds 2019 een keuze uit meer organisaties voor cliëntondersteuning, waarbij onafhankelijkheid van die organisaties een belangrijk uitgangspunt is. Ook wordt deze mogelijkheid voor steun voor de zorgvrager nog nadrukkelijker onder de aandacht van de inwoners van Noordenveld gebracht.
Samenwerking met inwoners, participatie
Gebrek aan samenwerking met inwoners, participatie, is een terugkerend probleem in Noordenveld. Bij een aantal projecten zoals de Omgevingsvisie 2030, aanpak van recreatiegebied de Norgerduinen en nieuwbouw voor basisschool De Marke Roden, heeft LGN gelukkig wel de nodige participatie voor elkaar kunnen krijgen. En dat zijn dan ook projecten waar met geven en nemen, de meeste inwoners en organisaties elkaar kunnen vinden. Zo’n aanpak kost even tijd maar er ontstaat breed draagvlak en inwoners / organisaties hoeven dan niet in tegenstellingen en juridische procedures terecht te komen. Voor nieuwbouw van scholen is dan ook op voorstel van LGN besloten bij ieder project in het kader van het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs vooraf een op de omstandigheden afgestemd participatie- en communicatieplan vast te stellen.
Wonen in recreatiewoningen, met respect voor natuur
LGN heeft zich steeds ingezet om het gedurende tientallen jaren gedoogde wonen in recreatiewoningen, met respect voor natuur, goed te regelen. Bij het bestemmingsplan Norgerduinen lukte dat in 2011 nog niet, maar in de afgelopen jaren heeft de gemeente samen met veel inwoners, de expeditie Norgerduinen opgezet. Er ligt een mooi plan, dat onder meer tot een betere brandveiligheid heeft geleid. Aan de Postmaatseweg / Langeloërweg is de omzetting van recreatiebestemming naar woonbestemming hopelijk binnenkort in een bestemmingsplan vastgelegd.
Raadsakkoord
In 2018 is op initiatief van LGN voor het eerst in Noordenveld met alle partijen in de raad, dus niet alleen de coalitie, onderhandeld over een Raadsakkoord. Op basis van dit akkoord is een meerjarenplanning vastgesteld, waardoor onder meer sportaccommodaties zijn opgeknapt, de hondenbelasting is afgeschaft, raadsvergaderingen ook via internet te volgen zijn, en een integraal preventief gezondheidsbeleid is vastgesteld. Helaas heeft het raadsakkoord niet volledig het gewenste doel bereikt, doordat de coalitiepartijen al gauw terugvielen op hun eigen coalitie akkoord. Belangrijke zaken als een breed gedragen woningbouwprogramma voor 8 jaar, betere betrokkenheid van inwoners en een politieke jeugdraad zijn niet gerealiseerd. LGN zal zich echter in een nieuwe gemeenteraad opnieuw voor zo’n akkoord inzetten, in samenwerking met inwoners en hun organisaties. LGN wil dat de hele gemeenteraad en niet alleen de coalitie, wethouders zoekt voor de uitvoering van dit akkoord. Wethouders kunnen dan op basis van geschiktheid voor uitvoering van de onderdelen van het akkoord, en niet op basis van politieke herkomst benoemd worden.
3. LGN is de enige politieke partij in Noordenveld die:
- Consequent aandringt op het vroegtijdig informeren en betrekken van inwoners bij gemeentelijke plannen. Participatie en communicatie zijn voor LGN de basis van lokale politiek.
- Uitdraagt dat ondernemers, inwoners en organisaties niet los van elkaar geïnformeerd mogen worden over plannen, zoals helaas de huidige gemeentelijke praktijk is. Door alle betrokkenen, inclusief raadsleden gezamenlijk en gelijktijdig te informeren, wordt een politiek van verdelen en heersen voorkomen.
- Voor behoud van landschap en groene longen in en om de dorpen is. Dus geen grote bouwplannen in Peize-Zuid of Roden-Zuid. Kleinschalige woningbouw kan in het plan Zuidpoort Terheijl alleen als er overeenstemming over is, ook met de omwonenden Er is nog genoeg te doen aan woningbouw binnen de dorpen. Daarvoor moeten plannen komen.
- De locaties Maatlanden/De Zulthe Roden (Oksel), Langewijk / Bisschopswijk Nieuw-Roden, Tichelwerk Altena en Noordenveldweg Lieveren, geen inbreidingslocaties vindt. Ze liggen buiten de bebouwingsgrenzen. Daar hoeft niet gebouwd te worden: er zijn nog genoeg locaties binnen de dorpen.
- Woningbouw vooral voor eigen inwoners wil. Het argument dat woningbouw tot meer nieuwe inwoners leidt, klopt niet. In de afgelopen 20 jaar is het aantal woningen in Noordenveld met meer dan 2.400 toegenomen, terwijl het aantal inwoners van Noordenveld net als 20 jaar terug, rond de 31.000 ligt. Noordenveld hoeft niet te bouwen voor de stad Groningen. Daarvoor heeft de stad zelf genoeg ruimte.
- Blijft pleiten voor het laten staan van gezonde bomen en herplant van gesneuvelde bomen, ook bij het uitvoeren van projecten en plannen.
- Financiële voorzichtigheid belangrijker vindt dan prestigeprojecten.
Inzet voor daadwerkelijke samenwerking met inwoners: participatie
4. Inwoners op 1
De huidige democratie verkeert in een impasse. We hebben steeds meer goed opgeleide, goed geïnformeerde inwoners die willen meewerken aan besluitvorming en aan verbetering van hun woon- en leefomgeving. Als ze meedenken via brieven, bezwaren, zienswijzen e.d. worden ze vaak niet geïnformeerd en wordt hun inbreng door de overheid genegeerd. De drempels om in te spreken zijn meestal hoog, een gastvrije ontvangst van kritische geluiden ontbreekt. Dat zal anders moeten, want de trend van meer inwonersdeelname aan besluitvorming zet door. De opvatting dat participatie alleen via het verstrekken van informatie en de mogelijkheid tot inspreken, voldoende moet zijn, is onjuist. Afhankelijk van de situatie gaat het ook over consulteren, een dialoog binnen een klankbordgroep, adviesraad of rondetafelgesprekken, coproduceren, gezamenlijke planvorming in een projectgroep. Participatie kan ook bestaan uit delegeren: het overdragen van zaken, zelfbestuur, eigen planvorming vanuit de samenleving die daarmee zelf het initiatief in eigen beheer krijgt en voorzieningen tot stand brengen en onderhoudt. Het gaat om gelijkwaardig samenwerken.
In de raadsperiode 2022-2026 wordt de nieuwe Omgevingswet ingevoerd. Een initiatiefnemer moet op grond van artikel 16.55 lid 6 Omgevingswet en 7.4 Omgevingsregeling, in een aanvraag voor een omgevingsvergunning aangeven of, en indien ja hoe, overleg heeft plaatsgevonden met belanghebbenden. Daarbij moet worden beschreven wat met het resultaat van het overleg is gedaan. In Noordenveld moet op dat punt nog veel gebeuren!
Het manifest inwonersparticipatie van 29 september 2021 “Tegenstellingen overbruggen” is voor LGN het uitgangspunt voor de politiek in Noordenveld. Zoals het manifest het beschrijft: “Participatie is geen af te vinken agendapunt maar vormt de basis voor een traject. Het is meer dan een verplichting vanuit wet- of regelgeving en mag niet blijven steken in het overhevelen van verantwoordelijkheden naar de inwoners. Daarom is het noodzakelijk dat het participatief denken in de gemeentelijke organisatie zowel ambtelijk als bestuurlijk wordt geborgd door er structureel aandacht voor te vragen. In onze ogen is het belangrijk dat iemand hoog in de gemeentelijke organisatie de verantwoordelijkheid draagt. Inwoners willen graag meedenken over veranderingen en plannen. Deze raken hen immers in veel gevallen direct. Daarom is het belangrijk dat de belangen van bewoners en burgers in een vroegtijdig stadium voorop komen te staan en zij vooraf betrokken worden bij plan- en besluitvorming, niet pas als de plannen er al liggen en besluiten al zijn genomen. Participatie beperkt zich ook niet tot communicatie (‘we hebben toch een website?’). De gemeente neemt de inwoners vanuit een duidelijke visie mee in de overwegingen waarom een verandering nodig is en laat de participanten meedenken over hoe dat gebeurt. Inwoners mogen de gemeente erop aanspreken als zij zich niet aan de afspraken houdt. Tot slot: tijdens het schrijven van dit manifest groeide het bewustzijn dat dit schrijven niet enkel over participatie gaat, maar dat deze vooral ingegeven is door de wens de huidige kloof tussen de gemeente Noordenveld en haar inwoners te overbruggen. In de kern komt het voor veel inwoners op hetzelfde neer: benader inwoners als partner, niet als tegenstander. Oftewel: behandel ons, inwoners, zoals je ook zelf in zo’n situatie als inwoner behandeld zou willen worden. Dit vraagt om inlevingsvermogen en empathie, waarbij eigenlijk één vraag centraal staat: “Wat als ik de bewoner was, hoe zou ik reageren?” Dit vraagt een open, transparante en oprecht geïnteresseerde houding in het besef dat we elkaar als inwoners en overheid nodig hebben. Want het begrip ‘gemeente’ verwijst immers niet voor niets naar ‘gemeenschap’.”
Een gemeentelijke adviesraad participatie kan net als de sociaal maatschappelijke adviesraad en de adviesraad duurzaamheid, zorgen voor toetsing en het aanleveren van suggesties, ten behoeve van raadsvoorstellen.
Verder kan één van de mogelijkheden om mensen meer te betrekken, een preferendum zijn: anders dan bij een referendum is op de gestelde vraag dan een keuze uit genuanceerde antwoorden mogelijk.
Mensen moeten door de gemeente worden geholpen bij het overwinnen van barrières van regels en formulieren. Overbodige regelingen en hun administratieve lasten zoals toeristenbelasting en forensenbelasting, en allerlei rapportages in de zorg- en hulpverlening voor gemeentelijke bijdragen, kunnen verdwijnen. Elkaar de ruimte geven, menselijk contact, inlevingsvermogen en onderling vertrouwen dienen de basis te zijn van de gemeentelijke regels en dienstverlening vanuit de gemeente naar inwoners.
Transparant bestuur en open communicatie betekenen dat mensen tijdig, gericht en in begrijpelijke taal vooraf informatie krijgen en niet pas achteraf veranderingen merken. Gastvrij en open zijn voor betrokken inwoners, juist als ze kritisch zijn, betekent: spreekrecht voor inwoners in de vergaderingen van raadscommissie en gemeenteraad, altijd een normale inspreekprocedure houden, alle relevante stukken tijdig openbaar maken en de betrokkenheid van inwoners tijdig inplannen. Politieke discussies zijn in openbare vergaderingen, niet in achterkamertjes.
Na ruim 3 jaar Algemene Verordening Gegevensbescherming, heeft Noordenveld de bescherming van digitale gegevens van inwoners nog steeds niet op orde. De mogelijke boete van de Autoriteit Persoonsgegevens is een groot risico dat de gemeente loopt. LGN en de accountant wijzen hier al jaren op. Laat de gemeente voor eens en altijd zorgen voor werkprocessen die voorkomen dat gegevens van inwoners op de verkeerde plek kunnen komen. Dat mag overigens niet betekenen dat verzoeken op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur te beperkt of te laat afgehandeld worden.
De samenleving van veel dorpen in Noordenveld moet rekening houden met een langzaam krimpend inwonersaantal en een gemiddeld hogere leeftijd van de inwoners. Meer mensen zullen zorg, aangepast vervoer en levensloopbestendige woningen nodig hebben. Krimp biedt ook kansen voor een betere kwaliteit van leven, voor initiatieven vanuit de samenleving, voor landschap, voor cultuurhistorie en voor duurzaamheid, maar behoud van leefbaarheid zal veel aandacht vragen.
In overleg met ouderen en hun organisaties wordt beleid ontwikkeld gericht op ouderen, met name kwetsbare ouderen. LGN wil dat preventieve ouderenzorg (gezondheidscontroles, beweging, voeding, sociaal contact e.d.) meer aandacht krijgt.
De eigen regierol van inwoners bij hulp en zorg wordt ondersteund. Mantelzorgers (familie en bekenden die vrijwillig zorg bieden) draagt LGN een warm hart toe. Voor een luisterend oor en ondersteuning is de mantelzorgondersteuning van Welzijn in Noordenveld onmisbaar. De Noordenveldwerkers zoeken samen met mensen thuis aan de keukentafel naar oplossingen. Voorafgaand aan een keukentafelgesprek worden mensen gewezen op de mogelijkheid van hulp daarbij door onafhankelijke cliëntondersteuning voor rekening van de gemeente, met keuzevrijheid.
Jongeren en jongvolwassenen weten heel goed wat er nog binnen hun dorp mist en willen met hun inbreng een aantrekkelijke leefomgeving realiseren. Als jongeren, jongerenorganisaties en gemeente samenwerken, komen talent en potentieel naar boven. Daardoor ontstaan verantwoordelijkheid en draagvlak bij inwoners, voor verandering en welzijn. De gemeente kan ondernemers met initiatieven voor jongeren ondersteunen en bij het verbeteren van dorpscentra plekken inrichten voor jongeren. Eén of twee keer per jaar komt een jongerenraad bijeen voor overleg met de gemeenteraad.
Er is blijvend aandacht nodig voor een toegankelijke omgeving, zoals bepleit in de Inclusie Agenda 2017 van de gemeente Noordenveld. Denk aan horeca, openbare ruimte, openbare gebouwen, drempelvrije winkels, goed en veilig openbaar vervoer, meer stemhokjes voor mensen met een beperking, en de gemeentelijke website. Ook hier geldt dat voor het beste resultaat en het meeste draagvlak de betrokkenen, zoals mensen met een beperking, op tijd worden ingeschakeld.
Vanaf maart 2020 golden en gelden de nodige beperkingen in het sociale en economische leven. Mede door deze beperkingen is het aantal besmettingen door het coronavirus een tijd lang teruggelopen, maar waakzaamheid en handhaving blijven nodig. In de samenleving zijn veel initiatieven om rekening houdend met de geldende beperkingen, het sociale, culturele en economische leven weer op te pakken. De gemeente kan daarbij een stimulerende rol spelen door mee te denken en te helpen bij het vinden van oplossingen binnen de mogelijkheden, en dergelijke initiatieven waar mogelijk met raad en daad te ondersteunen.
5. Ondernemers
LGN wil dat de gemeente werk maakt van werkgelegenheid en een positief ondernemersklimaat. Om succesvol te zijn zal de gemeente moeten samenwerken met ondernemers, het bedrijfsleven, werkgevers en het onderwijs, maar ook met de omliggende gemeenten. Ondernemers zien kansen en willen deze beproeven, het vraagt een sterke gemeente om de lokale helden te stimuleren en ondersteunen.
Eén van de grootste uitdagingen in het economisch beleid is het opvangen van de gevolgen van de coronacrisis. Vanwege het corona virus golden en gelden de nodige beperkingen in het sociale en economische leven. Veel ondernemers in Noordenveld ondervinden problemen door de langdurige beperkingen bij de uitoefening van hun bedrijf. Zij zien tekorten ontstaan bij inkoop van grondstoffen, halffabricaten en producten. Ondernemersverenigingen in Noordenveld vragen om een aanpak van de problematiek om bedrijven overeind te kunnen houden. De gemeente kan daarbij een rol spelen door mee te denken en te helpen bij het vinden van oplossingen binnen de mogelijkheden.
Om onderscheidend te zijn ten opzichte van winkelgebieden in de omgeving zullen dorpscentra opgeknapt moeten worden met als uitgangspunten: samenwerking met ondernemers en bewoners, het groene dorpse karakter versterken, Drentse vriendelijkheid en gastvrijheid, meer ruimte voor fietsen en wandelen, minder parkeren in de winkelstraten, maar meer op de daarvoor bestemde parkeerterreinen. Het totale aantal parkeerplaatsen mag door herinrichting niet verminderen.
De gemeente respecteert de ondernemersverenigingen in Noordenveld als volwaardige informatie- en overlegpartners.
Woon/werk locaties op bedrijventerreinen horen naast een woonfunctie, een bedrijfsfunctie te behouden. Net als op andere voor deze terreinen geldende regels, moet hierop beter worden toegezien, vooral door in gesprek te gaan met betrokkenen. Daarmee worden en blijven bedrijventerreinen aantrekkelijk voor ondernemers.
De veiligheid van het verkeer op bedrijventerreinen verdient aandacht, zeker als er fietsers van de weg gebruik maken. Ook hier komen wat LGN betreft, aparte fietspaden.
Duurzaam ondernemen is een groot thema in het bedrijfsleven: duurzaam materiaal, duurzame energie, duurzame inzetbaarheid personeel, werkplezier, mantelzorg, eigenaarschap op de werkvloer, zelfsturende teams. Dit alles is gericht op het beter omgaan met personeel, grondstoffen, gebouwen en energie. Gelukkig zijn er ook in Noordenveld dergelijke initiatieven onder meer voor de bedrijventerreinen in Roden en Peize. LGN ziet de gemeente daarbij in een rol die stimuleert, faciliteiten biedt en helpt bij bureaucratische problemen.
Behoud van natuur, landschappen, en karakteristieke dorpen: duurzaam
6. Leefomgeving
Het behoud van de prachtige omgeving, natuur, uitzichten, dieren- en plantenrijk zal steeds meer aandacht vragen. De druk voor vliegen vanaf Eelde, de druk voor meer woningbouw, de grote hoeveelheid afval, het energiegebruik van mensen, en de verstedelijkingsstrategie van de regio Groningen-Assen, vormen een bedreiging.
Ook zullen wateroverlast, droogte en andere klimaatwisselingen vragen om een andere werkwijze van de gemeente, zodat schade aan natuur, landschap en gebouwen voorkomen wordt. Een water- en klimaatadaptatieplan beschrijft hoe de gemeente om zal gaan met water, riolering en de gevolgen van klimaatverandering. In het kader van duurzaamheid heeft de waterhuishouding in en rond woonwijken meer aandacht nodig. De grondwaterstand moet op peil blijven voor de droge periodes. Regenwater blijft op of dicht bij de plek waar het valt, en gaat niet naar de waterzuivering. Zo kan het langzaam in de bodem trekken (infiltreren) of naar vijvers, sloten of beken geleid worden. Op plaatsen waar water niet de grond in kan, voert een gescheiden riool regenwater en afvalwater apart van elkaar af. Daardoor blijft de natuur groener en ontstaat er minder snel verdroging. Bovendien voorkomt dit systeem dat schoon water naar de rioolwaterzuivering gaat.
Meer aandacht is ook nodig voor onverhoopte gaswinning in het gebied. Vooraf moet de staat van gebouwen en landschap in beeld zijn en vooraf moet een goede regeling voor herstel van schade samen met betrokkenen zijn vastgesteld.
Een directe fietsroute waarmee fietsers geen hinder van de verkeerslichten tussen Roden en Peize ondervinden is noodzakelijk. Goede, veilige en voldoende fietsenstallingen worden vooraf geregeld bij planvorming. Het “gewone” fietsen naar winkels, werk en scholen zal meer aandacht moeten krijgen. De verbetering van fietspaden en –routes stagneert.
De Onlanden zal nog meer een gebied voor natuur, wandelaars en fietsers moeten zijn. Auto’s moeten hier zoveel mogelijk geweerd worden.
In 2019 zijn veel bomen in Noordenveld gesneuveld door een storm en door bomenkap. Herplant heeft in veel gevallen niet plaatsgevonden. Bomen zijn van groot belang voor een beter klimaat en voor behoud van de groene leefomgeving. LGN wil dat de kap van bomen tot het uiterste beperkt wordt en wil zo snel mogelijk een planning voor het herplanten en aanplanten van bomen in Noordenveld.
Noordenveld wil het groene karakter met oudere bomen langs de gebiedsontsluitingswegen van en naar Norg behouden. Dat betekent geen strikte uitvoering van de regel dat een gebiedsontsluitingsweg ingericht moet worden om er 80 km per uur te kunnen rijden, en dus geen bomenkap daarvoor.
De geluidsoverlast door zwaar verkeer, belemmeringen voor het openbaar vervoer en de negatieve invloed op de aanrijtijden van hulpdiensten, zijn grote nadelen van verkeersdrempels en -plateau’s. LGN heeft daarom een voorkeur voor wegversmallingen als snelheid remmende maatregelen, met een veilige en gemakkelijke doorstroom voor fietsers en landbouwverkeer.
Daling van het aantal leerlingen betekent dat tijdig moet worden ingespeeld op toekomstgerichte schoolgebouwen en het voorkomen van leegstand van gebouwen.
Cultuurhistorisch gezien belangrijke gebouwen en archeologisch/cultuurhistorisch waardevolle gebieden dienen in stand te blijven, zoals vastgelegd in de Noordenveldse kwaliteitsgids.
Culturele activiteiten en evenementen houden de dorpen levendig. Waar nodig worden ze op een eenvoudige manier gestimuleerd met subsidies. Geluidsoverlast van evenementen wordt na tijdige informatie, in overleg tussen gemeente, organisatoren, omwonenden en andere betrokkenen beperkt.
Bibliotheken vervullen een belangrijke functie. De huidige bibliotheken worden wat LGN betreft aangepast aan nieuwe wensen, maar met behoud van de sociale en educatieve functies. De bibliotheken verdienen goed toegankelijke gebouwen, op een centrale plek in de dorpen.
Het besluit van de regio Groningen-Assen om geld te geven aan vliegveld Eelde, is op een niet democratische wijze genomen. Aan dit geld zullen op zijn minst voorwaarden moeten worden verbonden ten behoeve van de natuur en vermindering van overlast voor mens en dier.
Wat LGN betreft moet het effect van gemeentelijk inkoopbeleid op milieu en welvaartsverdeling, veel meer naar voren komen. Het streven is volledig duurzaam en bij voorkeur lokaal, inkopen.
Het stimuleren van opruimacties van inwoners en organisaties om zwerfafval te beperken vindt LGN van groot belang voor een aantrekkelijke leefomgeving. LGN wil het mogelijk maken dat meer dan de huidige 100 kilo afval per jaar gratis kan worden ingeleverd. Er zijn ook meer ondergrondse afvalcontainers nodig, bijvoorbeeld bij supermarkten en seniorenwoningen, zodat mensen zelf in de buurt afval kunnen wegbrengen.
Het Groen Naoberschap bij het onderhoud van bomen, struiken, gras, wegen en paden, komt nog niet goed uit de verf. Het onderhoud van straten, grasvelden, plantsoenen kan beter, daar mag meer geld aan worden besteed. Samen met inwoners wordt het opruimen van hondenpoep verbeterd. Dat geldt ook voor gladheidsbestrijding. De gemeente hoort tijdig signalen op te pakken, vooraf een buurtbijeenkomst te organiseren, dan wel een brief met uitleg in de omgeving te bezorgen. Daardoor ontstaat draagvlak en kan de gemeente gebruik maken van betrokkenheid en kennis van de inwoners bij het onderhoud van de leefomgeving.
Veel inwoners uiten hun zorgen over de effecten van straling van een op te zetten 5G netwerk voor telefoon en internet, op de gezondheid. De invloed van 5G frequenties op de gezondheid is deels nog niet onderzocht, de daadwerkelijke gezondheidsrisico’s zijn onvoldoende bekend. De Gezondheidsraad adviseert blootstelling aan 5G te monitoren en meer onderzoek te doen. LGN wil dat de gemeente onderzoeken naar de effecten van straling van een 5G netwerk nauwlettend volgt en tijdig resultaten die mogelijk tot wijziging van het preventief gezondheidsbeleid moeten leiden, oppakt.
7. Energie
Gebouwen moeten steeds meer energie besparen. Samen kunnen adviseurs, installateurs en leveranciers, en alle andere bouwpartners, ervoor zorgen dat de nieuwste energiebesparende maatregelen in nieuwe en bestaande gebouwen worden toegepast. De rijksoverheid wil volgens het energieakkoord ervoor zorgen dat in 2030 de helft minder CO2 in de atmosfeer terecht komt dan in 1990. Gezien de onzekerheid over een realistische overstap naar alleen duurzame energiebronnen, is het belangrijk dat geen onomkeerbare maatregelen met negatieve effecten genomen worden. De doelen van de energietransitie zal ook de gemeente blijvend tegen het licht houden.
Minder energie gebruiken is wat LGN betreft prioriteit in de energietransitie. De regionale energiestrategie in Drenthe moet dan ook gebaseerd zijn op energiebesparing, hernieuwbare energiebronnen, energie opslag, een breed draagvlak onder inwoners en behoud van het kleinschalige Drentse landschap. De nota van provincie en gemeenten hierover moet niet meer dan richtinggevend zijn voor de energietransitie. Noordenveld moet kunnen afwijken als zich complicaties voordoen met ruimtelijke en landschappelijke inpassing, dan wel als zich een hogere energiebesparing voordoet dan voorzien, dan wel als Drenthe al voorziet in zijn eigen energiebehoefte.
Kleine windmolens, zonnepanelen op woningen, zonnepanelen op bedrijventerreinen en waterstof gemaakt met elektriciteit die “over” is, zijn goede mogelijkheden voor duurzamere energie.
In de procedure voor grote velden met zonnepanelen buiten Zuidvelde had de gemeente vanaf het begin een grotere rol moeten spelen. Op voorstel van LGN is toegezegd dat zodra er een volledige aanvraag van de ontwikkelaars ligt, de gemeenteraad met de omwonenden en andere betrokkenen weer in gesprek gaat. Er moet meer aandacht zijn voor de hoofdbezwaren. Die zijn:
- de oppervlakte aan zonnepanelen is veel te groot
- er kan in Noordenveld / Drenthe kan nog veel meer aan zonnepanelen op daken worden gedaan voordat dit project zou moeten starten
- het behoud van de huidige ruimte voor planten en dieren in het gebied is onvoldoende gegarandeerd (er is zelfs geen nulmeting)
- het is maar zeer de vraag of de 50% lokale eigendom via de energie coöperatie mogelijk is.
De eis van 50% lokaal eigendom betekent wat LGN betreft, dat 50% van de opbrengst ten goede komt aan inwoners / organisaties in Noordenveld. Die moet niet via allerlei subsidies volledig bij ontwikkelaars terecht komen. Er is een voorkeur voor volledig Drentse, dan wel Nederlandse ontwikkelaars. Ook de milieubelasting van productie, vervoer, installeren, het weer opruimen van de zonnepanelen en eventuele verontreinigingen, is een belangrijk punt van beoordeling voor LGN. Deze aandachtspunten gelden ook voor eventuele andere initiatieven voor velden met zonnepanelen in het buitengebied.
De rijksoverheid verplicht gemeenten om via een warmtevisie een aanpak voor aardgasvrije woningen vast te leggen. LGN vindt dat hiervoor een nuchtere aanpak zonder dwang nodig is, in het belang van sterke terugdringing van milieu onvriendelijk energiegebruik. Voor isolatie kan de gemeente wijk coöperaties of andere samenwerkingsverbanden, stimuleren die samen optrekken met woningstichtingen en lokale ondernemers. Een kleine financiële bijdrage van bewoners en maximaal collectief gebruik van alle beschikbare subsidieregelingen, komen daarmee dichterbij.
8. Bouwen
Enkele door de gemeente voorgestelde bouwlocaties zijn geen inbreiding maar uitbreiding op landbouwgrond. Deze hebben als nadelen vooral de aantasting van het landschap, maar ook de noodzakelijke wijzigingen van het bestemmingsplan, waartegen terecht bezwaren zullen zijn. Een voortvarende aanpak is dan niet te verwachten. Daarom wil LGN voor de locaties Maatlanden/De Zulthe Roden (Oksel), Langewijk / Bisschopswijk Nieuw-Roden, Tichelwerk Altena en Noordenveldweg Lieveren geen woningbouwplannen maar wel voor:
- Schoolstraat Roden,
- Gemeentehuis Roden,
- Wijk Middenveld Roden,
- de eerder afgebroken huurwoningen aan de Zulthereschweg Roden,
- leegstaande schoolpanden in Veenhuizen,
- leeg komende schoolgebouwen zoals van De Parel Roden en Nassau College Norg,
- plus mogelijke locaties van verouderde vakantieparken.
De bouw van verplaatsbare woningen wordt gezien als één van de manieren om snel betaalbare woningen toe te voegen. LGN stelt voor om in de prestatieafspraken met woningcorporaties te komen tot het inzetten op de bouw van verplaatsbare woningen. Erfdelen en woningdelen zijn een mooie vorm van inbreiding op het platteland.
Als blijkt dat de in 2017 vastgestelde Omgevingsvisie 2030 niet meer actueel is gezien de behoefte aan woningen, ruimte voor bedrijven, natuur, landbouwgrond en dergelijke, dan zal eerst samen met inwoners, ondernemers en organisaties een nieuwe Omgevingsvisie, inclusief Woonvisie, moeten worden opgesteld. Daarin kunnen dan keuzes voor de hele gemeente worden gemaakt en niet, zoals nu, ad hoc keuzes voor enkele gebieden die niet in de omgevingsvisie zijn opgenomen.
Vroegtijdig open overleg tussen initiatiefnemers, omwonenden, woningzoekenden en gemeente is natuurlijk noodzakelijk voor een goede slagingskans. Als een bouwinitiatief bij de gemeente wordt gemeld is het daarom belangrijk om aan de hand van een eerste globale schets, zo snel mogelijk een gesprek tussen gemeente, initiatiefnemer, omwonenden en andere betrokkenen te hebben. Daarmee kunnen de kansen om samen een goed plan te maken, worden ingeschat. Dat gaat met de huidige politieke meerderheid helaas vaak verkeerd in Noordenveld, dus de inzet van LGN is hiervoor hard nodig.
Verantwoord en transparant omgaan met gemeenschapsgeld
9. Financiën
De begroting is helaas nog steeds een moeilijk te doorgronden document waardoor voor inwoners en raad duidelijk inzicht in de gemeentefinanciën heel moeilijk is. Dat zal helderder moeten.
LGN is tegen structurele uitgaven voor extra personeel. Met de huidige organisatie en de juiste prioriteiten moeten de nodige plannen kunnen worden uitgevoerd. Voorwaarde is natuurlijk wel dat de denkkracht van onze inwoners (zoals in de adviesraad Duurzaamheid en Sociaal Maatschappelijke Adviesraad) goed wordt gebruikt.
De gemeente Noordenveld heeft onvoldoende financiële reserves voor moeilijke tijden. LGN vraagt om 100% van het bedrag dat de gemeente aan risico’s loopt in de reserves te houden, zoals jarenlang het geval was. Dat voorkomt bezuinigingen in financieel slechtere tijden.
Als toeristenbelasting en forensenbelasting worden afgeschaft scheelt dat ongeveer € 400.000,00 aan inkomsten per jaar, wat op een gemeentelijke begroting van zo’n € 100.000.000,00 goed te verwerken is. De (administratieve) lastenverlichting hierdoor voor inwoners, ondernemers en gasten is belangrijk.
Als er tegenvallers zijn dient de gemeente kritischer te zijn op uitgaven, en geen extra lasten bij inwoners en ondernemers neer te leggen. Door stijgende inflatie hebben zij al genoeg moeite om hun financiën op peil te houden.
De rapportages van de gemeente laten zien dat veel projecten niet of veel later dan gepland, uitgevoerd worden. De bedragen voor die projecten kunnen sneller terug naar de reserves.
De registratie en verkoop van gemeentelijke gronden en panden moeten worden voortgezet.
Per dorp (in alfabetische volgorde)
10. Nietap en Terheijl
Meerdere partijen hebben belang bij een goede waterhuishouding in Terheijl. De aandacht van de gemeente zal zich samen met betrokkenen vooral daarop moeten richten en niet zozeer op een landgoed of dure woningen. Woningbouw kan in het plan Zuidpoort Terheijl alleen als er overeenstemming over is tussen betrokkenen, inclusief de omwonenden.
11. Nieuw-Roden
In Nieuw-Roden is de meester De Vriesschool verbouwd tot wooneenheden en kan de bouw op de hoek Beukenlaan/Dorpsstraat beginnen. Deze binnendorpse bouw steunt LGN van harte. De locatie Langewijk / Bisschopswijk is geen inbreidingslocatie. Deze ligt buiten de bebouwingsgrens van het dorp. Daar hoeft niet gebouwd te worden.
12. Norg
De "Expeditie Norgerduinen" heeft tot doel om gezamenlijk met de bewoners van Norg en omstreken en andere belanghebbenden een visie te ontwikkelen die er op gericht is de problematiek van permanente bewoning, verloedering en sociale (on)veiligheid op een maatschappelijk verantwoorde wijze en tot een voor een ieder bevredigende oplossing te brengen waarbij een niet geringe inspanning door alle betrokken partijen is geleverd. LGN steunt dit initiatief van harte. Nu komt het aan op een goede uitvoering met respect voor natuur, recreatie, en de mensen die hier al lang wonen.
Het Molenduingebied bij Norg is niet geschikt voor dure recreatiewoningen (Stuifduinen). Die gaan ten koste van de natuur in en om het gebied.
De oplossing voor de problemen van de te krappe plek voor fietsenstalling en bushalte in het centrum van Norg, dient structureel op een andere plek dan de brink Westeind gevonden te worden, bijvoorbeeld bij garage Dorenbos en Molen Noordenveld. De beperkte opknapbeurt in 2021 is, zoals vooraf al duidelijk was, onvoldoende voor het verwachte aantal fietsen.
Werken aan binnendorpse bouwmogelijkheden, bijvoorbeeld bij verplaatsing van de scholen naar een locatie bij de Brinkhof, is belangrijk, mede gelet op een eventueel samengaan met de school in Westervelde. Op de huidige plek van Nassaucollege en Hekakker is dan kleinschalige woningbouw mogelijk. Daarvoor is voldoende geld beschikbaar in de bestemmingsreserve volkshuisvesting Norg.
Betaalbare energiezuinige huurwoningen op het Oosterveld zijn belangrijk, maar dan wel met een betere kwaliteit dan de in 2020 opgeleverde woningen.
13. Peize
De Onlanden vormen een prachtig gebied voor natuur, wandelaars en fietsers. Auto’s moeten
zoveel mogelijk geweerd worden.
Verkeersafremmers zijn nog steeds nodig op de Achteromweg. Verder zal in het kader van het onderhoud van wegen onder meer naar de slechte staat van klinkerwegen gekeken dienen te worden.
Er is onderzoek nodig naar passende binnendorpse woningbouwmogelijkheden samen met
Woonborg (verbeteren huurwoningvoorraad). Bij het onderzoek en de plannen zullen vroegtijdig alle belanghebbende inwoners en organisaties intensief betrokken dienen te worden.
Bij het maken van een plan voor het perceel Oude Velddijk 26 Peize, willen omwonenden constructief meedenken. Om draagvlak te krijgen voor een beperkt aantal woningen op dit perceel, passend in de omgeving, met behoud van de karakteristieke waardevolle open ruimte, zijn goed overleg met alle betrokkenen, en goede communicatie noodzakelijk.
Bij het onderzoek naar de haalbaarheid van Peize-Zuid is alleen af en toe de werkgroep Peize Zuid van Dorpsbelangen Peize betrokken geweest. (Andere) omwonenden en betrokkenen, zijn na vele jaren nog steeds geen volwaardige gesprekspartner. De gemeenteraad heeft in meerderheid een voorlopige financiële opzet goedgekeurd,
Dit was vooral omdat de accountant anders zou vragen om de waarde van de reeds aangekochte grond te verlagen en de financiële reserves nog verder onder druk komen. Het betekent niet dat er een financieel haalbaar project mogelijk is. Het waterschap heeft laten weten dat er problemen met de waterhuishouding ontstaan bij woningbouw. LGN kan niet instemmen met de huidige plannen voor woningbouw in dit gebied. De redenen zijn het risico van en het niet of nauwelijks meewegen van de gevolgen betreffende:
- het water in het gebied,
- de natuur,
- de stijgende vraag naar betaalbare woningen die gezien de grondprijs en bouwkosten hier niet kunnen worden gerealiseerd,
- de financiële risico’s,
- en vooral het gebrek aan draagvlak bij omwonenden.
14. Roden
In de afgelopen periodes is mede op initiatief van LGN gestart met een centrumvisie voor Roden, te beginnen met het opknappen van de Albertsbaan. Bij de centrumvisie zijn uitgangspunten: samenwerking met ondernemers en bewoners, het groene dorpse karakter van Roden, Drentse vriendelijkheid en gastvrijheid, meer ruimte voor fietsen en wandelen, minder parkeren in de winkelstraten en op de Brink, maar meer op de daarvoor bestemde parkeerterreinen en met behoud van het aantal parkeerplaatsen dat er bij de start was.
Ondernemers in het centrum moeten de kans krijgen zich te herstellen van de vaak ernstige financiële gevolgen van ruim anderhalf jaar coronabeperkingen en de langdurige beperkte bereikbaarheid van het centrum door werkzaamheden. Na afronding van de werkzaamheden aan de Heerestraat worden daarom de eerste jaren geen werkzaamheden uitgevoerd, waarbij voetgangers, fietsers, auto’s of openbaar vervoer belemmerd worden. Het groenonderhoud en de bebording in het centrum worden verbeterd. Nieuwe woningen in het centrum zijn bij voorkeur kleine woningen, zoals appartementen boven winkels.
Het Landgoed Mensinge krijgt voldoende middelen om weer een bruisend geheel te worden. Ook zijn betere of veilige fietspaden, bijvoorbeeld een breder (fiets)pad van Roden naar Lieveren, van Roden naar Een en van Roden centrum naar Roderwolde over de Dwazziewegen, wenselijk.
Het raadsbesluit van 5 juli 2021 van alle partijen behalve LGN, gaat nog vele jaren onrust geven in Roden-Zuid en omgeving. Een extra weg door het gebied is uit de plannen, maar met verplaatsing van sportaccommodaties en woningbouw in het gebied, wil de raadsmeerderheid verder. Verplaatsing van sportaccommodaties zou naar het gebied tussen hockey- en korfbalvelden (voetbalclub ONR) en naar de Esweg (Manege) moeten. Woningbouw zou er volgens de plannen, langs de Norgerweg tussen Noorderkroon en Dorado, tussen Hullenweg en Kaatsweg, langs de Esweg, langs de Steenbergerloop, aan de Borglaan op het Beukenhofterrein, en op het terrein van voetbalclub ONR aan de Hullenweg moeten komen. De natuurlijke omgeving van Roden-Zuid blijft daardoor bedreigd. Veel inwoners en organisaties hebben net als LGN al aangegeven tegen deze bouwplannen te zijn, maar daar besteden de meeste partijen in de gemeenteraad geen aandacht meer aan. Lijst Groen Noordenveld blijft zich inzetten voor het behoud van een mooi Roden-Zuid en voor kleinschalige betaalbare woningbouw binnen de dorpen.
15. Roderesch, Alteveer, Steenbergen, Een
In de afgelopen periodes heeft LGN veel gedaan om schade aan woningen door de gasopslag
in Langelo op de agenda te krijgen. De omgekeerde bewijslast voor schade rond gaswinning en gasopslag houdt het volgende in: Bij schade aan gebouwen, die redelijkerwijs schade door beweging van de bodem als gevolg van gasopslag of -winning zou kunnen zijn, wordt vermoed dat die schade veroorzaakt is door de gasopslag of -winning. Het wettelijk bewijsvermoeden was van toepassing bij schade aan gebouwen boven de gasopslag Langelo en tot zes kilometer daarbuiten. Het Instituut Mijnbouwschade van de rijksoverheid heeft echter de toepassing dusdanig beperkt dat er onbegrijpelijke verschillen zijn tussen schades die wel en schades die niet worden vergoed. LGN blijft de gemeente oproepen om via overleg en juridische procedures, tot een rechtvaardige schade afhandeling door de rijksoverheid te komen.
16. Veenhuizen
Voor Veenhuizen zijn (opnieuw) spannende tijden aangebroken. De Werelderfgoed-status is toegekend, het aanzicht van panden en straten wacht op verbetering, de procedure tot vervreemding van rijks vastgoed is afgerond. Het vinden van nieuwe perspectieven voor het Ensemble Veenhuizen (vastgoedeigenaar) moet in samenwerking met alle partijen in Veenhuizen. De gemeente zal een samenwerkingsverband dienen op te zetten waarbij gewerkt wordt aan een visie en plan voor Veenhuizen. De samenwerking met ondernemers en inwoners een belangrijk punt van zorg. Het geld dat eerder voor het ontwikkelingsbureau Veenhuizen beschikbaar was moet nu vooral worden ingezet voor verbetering van de samenwerking tussen inwoners, ondernemers, gemeente en de vastgoedeigenaar.
Nu Veenhuizen werelderfgoed is zorgt de gemeente samen met ondernemers en inwoners voor voldoende geld, levendigheid en ondersteuning om deze status te behouden.
De gemeente zet zich blijvend in voor behoud van de werkgelegenheid in de gevangenissen.